- Zalo có thể xem là chứng cứ không?
Đầu tiên căn cứ khoản 1 Điều 94 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về nguồn của chứng cứ như sau:
“Chứng cứ được thu thập từ các nguồn sau đây:
- Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.”
- Do đó, có thể thấy dữ liệu điện tử cũng được xem là một trong những nguồn của chứng cứ.
Chứng minh Tin nhắn Zalo là dữ liệu điện tử?
Khái niệm dữ liệu điện tử
Theo khoản 7 Điều 3 Luật Giao dịch điện tử 2023:
“Dữ liệu điện tử là thông tin được tạo ra, gửi đi, nhận và lưu trữ bằng phương tiện điện tử.”
- Như vậy, tin nhắn Zalo được tạo ra, gửi và nhận qua điện thoại hoặc internet chính là dữ liệu điện tử.
Theo Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định các loại chứng cứ được Tòa án sử dụng để giải quyết vụ việc dân sự. Khoản 3 Điều 95 quy định cụ thể:
“ 3. Thông điệp dữ liệu điện tử được thể hiện dưới hình thức trao đổi dữ liệu điện tử, chứng từ điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và các hình thức tương tự khác theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.”
- Như vậy, căn cứ theo những quy định nêu trên, tin nhắn là một dạng thông điệp dữ liệu điện tử, đây được coi là nguồn của chứng cứ. Do đó, tin nhắn trên Zalo có thể được xem là chứng cứ trong tố tụng dân sự
- Giá trị pháp lý của dữ liệu điện tử (tin nhắn Zalo)
- Không thể bị phủ nhận chỉ vì là dữ liệu điện tử
Theo Điều 8 Luật Giao dịch điện tử 2023:
“Thông tin trong thông điệp dữ liệu không bị phủ nhận giá trị pháp lý chỉ vì thông tin đó được thể hiện dưới dạng thông điệp dữ liệu”
- Tức là Zalo hay tin nhắn trên bất kỳ ứng dụng điện tử nào không thể bị bác bỏ chỉ vì nó không ở dạng giấy tờ truyền thống.
- Giá trị làm chứng cứ
Theo Điều 11 Luật Giao dịch điện tử 2023:
“ 1. Thông điệp dữ liệu được dùng làm chứng cứ theo quy định của Luật này và pháp luật về tố tụng.
- Giá trị dùng làm chứng cứ của thông điệp dữ liệu được xác định căn cứ vào độ tin cậy của cách thức khởi tạo, gửi, nhận hoặc lưu trữ thông điệp dữ liệu; cách thức bảo đảm và duy trì tính toàn vẹn của thông điệp dữ liệu; cách thức xác định người khởi tạo, gửi, nhận thông điệp dữ liệu và các yếu tố phù hợp khác.”
- Điều này có nghĩa: nếu tin nhắn Zalo có thể mở ra xem được, thể hiện thông tin cụ thể (nội dung, người gửi, thời gian gửi) thì nó có thể được sử dụng làm chứng cứ.
- Tính xác thực và toàn vẹn của tin nhắn Zalo
Theo Điều 10 Luật Giao dịch điện tử 2023
“Thông điệp dữ liệu được sử dụng và có giá trị như bản gốc khi đáp ứng đủ các yêu cầu sau đây:
- Thông tin trong thông điệp dữ liệu được bảo đảm toàn vẹn kể từ khi được khởi tạo lần đầu tiên dưới dạng một thông điệp dữ liệu hoàn chỉnh.
Thông tin trong thông điệp dữ liệu được xem là toàn vẹn khi thông tin đó chưa bị thay đổi, trừ những thay đổi về hình thức phát sinh trong quá trình gửi, lưu trữ hoặc hiển thị thông điệp dữ liệu;
- Thông tin trong thông điệp dữ liệu có thể truy cập và sử dụng được dưới dạng hoàn chỉnh.”
- Để tin nhắn Zalo được công nhận làm chứng cứ, bên xuất trình phải chứng minh: Tin nhắn không bị chỉnh sửa, cắt ghép.Có thể xác định người gửi (thông qua tài khoản Zalo, số điện thoại…). Nếu cần, có thể trưng cầu giám định hoặc yêu cầu công ty Zalo (VNG) cung cấp dữ liệu gốc.
- Tòa án có chấp nhận tin nhắn Zalo làm chứng cứ không?
- Từ những phân tích trên có đủ cơ sở để tòa án có thể chấp nhận tin nhắn Zalo là chứng cứ, với điều kiện:
- Tin nhắn được sao chụp đầy đủ, không bị chỉnh sửa.
- Có thông tin người gửi, thời gian gửi.
- Có thể đi kèm với vi bằng của Thừa phát lại (để tăng độ tin cậy).
- Nếu có nghi ngờ, tòa có thể trưng cầu giám định hoặc thu thập từ bên thứ ba.
- Kết luận
Từ những căn cứ pháp lý trên ta thấy được tin nhắn Zalo hoàn toàn có thể được coi là chứng cứ hợp pháp, nếu đảm bảo các yếu tố:
- Được xác lập, gửi, nhận bằng phương tiện điện tử.
- Có thể truy cập, đọc được, không bị sửa đổi.
- Có thể xác định được chủ thể và tính xác thực của nội dung.
